Praznik je posvećen sećanju na događaj Hristovog preobraženja na gori Tavor kada on najavljuje svoje potonje stradanje i slavu.
Preobraženje se u pravoslavlju ubraja u 12 velikih Hristovih praznika.
U crkvi se na Preobraženje, u znak zahvalnosti Bogu na plodovima koje daje zemlja, osvjećuje grožđe i dijeli narodu, a u krajevima gde nema grožđa, drugo voće.
Praznik Preobraženje Gospodnje posvijećen je trenutku kada se, kako kaže hrišćansko predanje, Hristos na gori Tavor pred apostolima preobrazio i zasijao kao sunčeva svijetlost.
“Tada se Hristu i apostolima javio Mojsije i Ilija koji su govorili sa Gospodom o njegovoj smrti u Jerusalimu”, piše u vjerskim knjigama.
Svaki praznik i njegovi običaji vezani su i za godišnje doba. Zato se u narodu obično kaže da od Preobraženja uglavnom više nema velikih vrućina. Takođe se nekad verovalo da je Preobraženje poslednji dan za kupanje u rijekama.
U timočkim selima devojke se dogovore da uveče na Preobraženje prirede sedeljku u kući koju izaberu. Posle vječere, one se skupe na skrovito mjesto u nekoj zgradi, donesu drva i založe vatru. Jedna dijevojka se svuče gola, uzjaše vratilo, a druge dijevojke drže oklagije i obilaze oko vatre. Tako se čini da bi se mladići vrteli oko dijevojaka. Zatim se kreću oko vatre i govore: “Koliko iskre, toliko momci”, piše u Mitološkom rečniku.
Preko dana se na Preobraženje ne spava da se ne bi dremalo tokom godine. Majke prišivaju maloj dijeci parice na odeću da bih ih zaštitile od demona.
Preobraženje pada uvijek u vreme Gospojinskog posta. Zato je praznična trpeza obogaćena vinom i ribom. Danas se grožđe dijeli i na groblju za pokoj duša mrtvih. U crkvenim bogosluženjima praznuje se sedam dana, tokom kojih se pjevaju pjesme posvećene ovom jevanđelskom događaju.
Vjeruje se i da se na veliki praznik Preobraženje i nebo, u gluvo doba noći, tri puta preobražava, a ko to vidi i drugom obelodani – izgubiće razum.
Ikona Preobraženja nalazi se često na ikonostasima. Na njoj je predstavljen Hristos na gori, okružen svetlošću, sa sagovornicima Ilijom i Mojsijem, dok trojica apostola, Petar, Jakov i Jovan, uplašeni leže na zemlji.
Praznik Preobraženje slavi se na istoku od sedmog vijeka. Zapadna crkva unijela ga je u svoj kalendar tek 1457. godine, i to u slavu pobjede hrišćanske vojske nad Turcima kod Beograda.
Naime, Janoš Hunjadi, kod nas zvani Sibinjanin Janko, mađarski velikaš, zajedno sa franjevcem Ivanom Kapistranom spriječio je sa vojskom prodor Turaka na sjever. Obojica su kratko posle pobjede umrli, prvi u Zemunu, drugi u Iloku.