U subotu 22. oktobra navršavaju se 24 godine od otmice i ubistva 16 građana Srbije bošnjačke nacionalnosti iz mesta Sjeverin kod Priboja, koje su izveli pripadnici snaga bosanskih Srba za vreme oružanog sukoba u Bosni i Hercegovini. Fond za humanitarno pravo i Sandžački odbor za zaštitu ljudskih prava i sloboda podsjećaju da dugogodišnja potraga porodica za posmrtnim ostacima žrtava još uvek nije okončana I da institucije Srbije uporno odbijaju da svojim ubijenim građanima pruže obeštećenje, podršku i priznanje.
U dopisu Radio-televiziji Novi Pazar, Fond za humanitarno pravo i Sandžački odbor za zaštitu ljudskih prava i sloboda podsjećaju na detalje zločina u Sjeverinu, kao i na to da su pripadnici paravojne jedinice „Osvetnici”, koja je djelovala pod okriljem Vojske Republike Srpske 22. oktobra 92. godine, presreli, kod mosta na Limu u mjestu Mioče, autobus užičkog preduzeća „Raketa” koji je saobraćao na redovnoj liniji Priboj–Rudo–Priboj.
Nakon legitimisanja svih putnika, iz autobusa su izveli 16 građana bošnjačke nacionalnosti i vojnim kamionom ih odvezli u pravcu Višegrada, gdje su ih brutalno pretukli a potom ubili.
U dopisu se kaže da je okružni sud u Beogradu okarakterisao otmicu i ubistva kao ratni zločin protiv civilnog stanovništva 2005. godine i pravosnažno osudio pripadnike jedinice „Osvetnici”, ali se navodi i da su po oknčanju postupka institucije Srbije odbijale sve zahtjeve srodnika žrtava za obeštećenjem i druga prava koja im po Ustavu i zakonu pripadaju.
“Odbijeni su i zahtjevi pojedinih srodnika žrtava za mjesečno novčano primanje, koje se priznaje članovima porodice civilnih žrtava rata, u skladu sa Zakonom o pravima civilnih invalida rata “, kaže se u tekstu.
Istovetno obrazloženje za njihovo odbijanje je da se “ Zakon ne primenjuje na slučajeve kada se pogibija dogodila van teritorije Republike Srbije”, iako se takav uslov nigdje u Zakonu izričito ne postavlja i uprkos tome što su slični zahtjevi u nekim drugim slučajevima prihvaćeni.
“Nedavno usvajanje žalbe koju je na jednu od ovih odluka podnio otac otetog Seada Pecikoze, Rasim, ukazuje na moguću promjenu stava u pravcu toga da se žrtvama ovog zločina nad civilima treba dodijeliti i status civilne žrtve rata i koja podrzumijevaju I mesečna primanja”, stoji u dopisu.
Ustavni sud je zauzeo stav da sticanje prava predviđenih Zakonom nije uslovljeno mjestom gde su se pogibija ili ranjavanje dogodili i slučaj “Pecikoza” vratio Upravnom sudu na ponovno odlučivanje.
“Dugogodišnji jalovi napori porodica žrtava da ostvare svoje pravo na obeštećenje van svake sumnje ukazuju na težnju institucija da izbjegnu priznavanje odgovornosti Srbije za propuste koji su doveli do otmice i ubistva žitelja Sjeverina”, kaže se u dopisu.
“Neuspješna potraga za tijlima ubijenih, sa druge strane, svjedoči o zaveri ćutanja koja je usmerena na sprečavanje svakog pokušaja da se otkrije istina koja je sadržana u arhivama institucija Srbije”, stoji, između ostalog, u saopštenju.
Fond za humanitarno pravo I Sandžački odbor za zaštitu ljudskih prava smatraju da odgovornost za punu rehabilitaciju i reparaciju snose isključivo institucije Srbije, zbog čega od njih zahtevaju da upravo na primeru Sjeverina pokažu rešenost da žrtvama pruže dugo čekano zadovoljenje.
